Veiligheid in en rond azc’s

Huisregels en maatregelen

Om opvanglocaties veilig en leefbaar te houden, hebben we huisregels die asielzoekers in alle azc's moeten naleven. Laten zij hun medebewoners of COA-medewerkers niet in hun waarde of overtreden ze op een andere manier de huisregels? Dan treffen we maatregelen. Strafbare feiten melden we altijd bij de politie. Samen met onze partners uit de bestuursrecht- en strafrechtketen treffen we maatregelen tegen overlastgevers.

Voorlichting over veiligheid

Het COA geeft voorlichting over de gevaren in en rond het azc, om ongelukken te voorkomen. In het programma Wonen en leven op een COA-locatie hebben we het onder meer over brand, zwemmen, verkeer, tekenbeten en giftige paddenstoelen. Ook bespreken we artikel 1 van de Grondwet. Op MyCOA kunnen bewoners de informatie nog eens nalezen. Daarnaast verspreiden we samen met partners voorlichtingsmateriaal, bijvoorbeeld posters over de Grondwet of video’s over veilig zwemmen.  

Bhv'ers: altijd in het azc aanwezig

Op elk moment van de dag zijn er voldoende gecertificeerde bedrijfshulpverleners (bhv’ers) in een azc aanwezig. Elk azc heeft een bhv-plan waarin staat hoe medewerkers in geval van nood moeten handelen. En maakt hierover afspraken met de gemeente en lokale hulpdiensten.

Brandveiligheid

De azc’s voldoen aan de wettelijke eisen voor brandveiligheid. Zo hangen in alle woonunits en andere ruimten brandblussers en rookmelders. Bewoners en medewerkers krijgen voorlichting over brandveiligheid: wat zijn de risico’s van brand en hoe kun je brand signaleren of voorkomen. Veel azc's organiseren samen met de lokale brandweer brandpreventiedagen. 

Zwemveiligheid en zwemlessen

Nederland is een echt waterland. Het COA vindt de zwemveiligheid van bewoners op locatie én van oud-bewoners in de gemeentes erg belangrijk. Door bewoners te informeren over de gevaren van water en zwemlessen aan te bieden, begeleidt het COA bewoners naar een veilig leven in het waterrijke Nederland.

Weerbaarheidstraining

Het is belangrijk dat asielzoekers voor zichzelf opkomen en hun grenzen aangeven. Sommige bewoners hebben daarom behoefte aan een weerbaarheidstraining. Denk aan kwetsbare groepen zoals kinderen, vrouwen, alleenstaande jongeren en LHBTIQ+’s. Voor volwassenen is de training een onderdeel van het programma Wonen en leven in een COA-locatie.

Huiselijk geweld en kindermishandeling

De Wet verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling geldt ook voor COA-medewerkers. De meldcode helpt medewerkers bij vermoedens van huiselijk geweld of kindermishandeling. Aan de hand van 5 stappen bepalen zij of ze een melding moeten doen bij Veilig Thuis en of ze zelf voldoende hulp kunnen inzetten.

Elk azc heeft minstens 2 ‘aandachtsfunctionarissen huiselijk geweld en kindermishandeling’. Deze COA-medewerkers zijn getraind. Ze verzamelen alle signalen die mensen in het azc opvangen: collega’s, Trigion-beveiligers, bewoners, vrijwilligers, partners. Bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling gaan ze in gesprek met slachtoffers en instanties zoals scholen en de huisarts.

Als het nodig is, doen zij een melding bij Veilig Thuis. Veilig Thuis bekijkt wat er nodig is om de veiligheid te herstellen en schakelt hulpverlening in.

Mensensmokkel en mensenhandel

Asielzoekers kunnen in het land van herkomst en tijdens hun reis slachtoffer worden van mensenhandel en/of mensensmokkel. Ook tijdens hun verblijf in Nederland kunnen zij slachtoffer van mensenhandel worden. Daarom biedt het COA medewerkers een training in het herkennen en melden van signalen van mensenhandel en mensensmokkel. Ook is er in elke opvanglocatie een ‘contactpersoon mensenhandel en mensensmokkel’. Deze is kennisdrager op dit gebied en het interne en externe aanspreekpunt.

Het COA meldt signalen bij het Nationaal Vreemdelingen Informatie Knooppunt (NVIK) en het Informatieknooppunt (IKP) van de KMar. Alleenstaande jongeren zijn extra kwetsbaar. Zijn er signalen van mensenhandel en/of mensensmokkel, dan kunnen we jongeren in de beschermde opvang plaatsen.

Radicalisering en jihadisme

COA-medewerkers kunnen een training volgen in het herkennen van signalen van radicalisering of jihadisme. Vermoedens van radicalisering of jihadisme bij een bewoner melden zij bij de politie en Bureau Veiligheid van het COA. Denk aan signalen van vervreemding, ‘de vijand’ openlijk bedreigen, of een wij-zij-verhaal. Bureau Veiligheid van het COA deelt alle signalen met de IND en de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD).