Overheid: overlastgevende asielzoekers aanpakken
De overheid neemt verschillende maatregelen om overlastgevende asielzoekers aan te pakken. Bijvoorbeeld door een asielaanvraag sneller af te handelen en asielzoekers uit veilige landen versoberd op te vangen. Asielzoekers met ernstig overlastgevend gedrag kunnen we in een handhaving- en toezichtlocatie plaatsen. De uitvoering van deze maatregelen gebeurt in nauwe samenwerking tussen het ministerie van Justitie en Veiligheid, gemeenten, het COA, de IND, de DT en V, Nidos, de politie, het Openbaar Ministerie en de rechtspraak.
Toolbox aanpak overlastgevende en/of criminele asielzoekers
Het COA en andere organisaties doen veel om overlast te bestrijden. Al deze maatregelen zijn verzameld in een toolbox. Organisaties kunnen hiermee in hun eigen omgeving aan de slag gaan. Bijvoorbeeld organisaties uit de migratieketen of de strafrechtketen, gemeenten, winkeliers, mensen die in de buurt van een opvanglocatie wonen of openbaar vervoerders.
Huisregels in azc's
Het COA heeft huisregels die bewoners in alle azc's moeten naleven. Zo houden we opvanglocaties veilig en leefbaar. Bewoners moeten bijvoorbeeld hun woonruimte schoonhouden, hun bezoek melden bij de receptie en voldoen aan de meldplicht.
Gesprek over huisregels en maatregelen
Binnen korte tijd na aankomst in het azc voert het COA een gesprek met een bewoner. Daarin leggen we uit welke rechten en plichten de bewoner heeft. Ook krijgt hij informatie over de huisregels, grondwet de consequenties als hij zich niet aan de regels houdt. De huisregels zijn in verschillende talen beschikbaar.
Informatie over de Grondwet
In de huisregels verwijzen we naar de Nederlandse wet- en regelgeving en artikel 1 van de Grondwet. Hierin staat dat discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook, niet is toegestaan. Discriminatie, intimidatie en geweld zijn in Nederland verboden.
Beveiligers
Het COA heeft beveiligers in dienst. Zij bemensen de receptie en surveilleren bijvoorbeeld over het terrein.
Maatregelen van het COA
Overtreden bewoners de huisregels? Dan treffen we maatregelen. Hieronder vind je de belangrijkste.
Maatregelenbeleid en Reglement onthouding verstrekkingen
De maatregelen van het COA variëren van het voeren van een correctiegesprek tot het inhouden van verstrekkingen. Alle maatregelen staan beschreven in ons maatregelenbeleid en het Reglement onthouding verstrekkingen. Het COA kan bijvoorbeeld het leefgeld van bewoners inhouden. Het onderdak in het azc kunnen we bewoners niet zomaar ontzeggen. Wel kunnen we overlastgevers verplaatsen naar een time-out plek, handhaving en toezichtlocatie of een ander azc.
Time-out plek
Het COA kan een bewoner na een ernstig incident (tijdelijk) de toegang tot de locatie ontzeggen. Als de overlastgever niet zelf onderdak kan regelen, bieden wij een versoberde ruimte in een ander azc aan. Hij krijgt hier geen eet- en leefgeld, maar ontvangt maaltijden en verzorgingsproducten in natura. Hij mag niet meedoen aan programma's en activiteiten op de locatie. Na de time-out kan de overlastgever terug naar zijn woonunit in het azc of plaatst het COA hem over naar een ander azc.
Handhaving en toezicht locatie
Het COA kan asielzoekers die veel overlast veroorzaken ook de ‘htl-maatregel’ opleggen. Zij moeten dan tijdelijk naar de handhaving en toezichtlocatie (htl). In deze locatie confronteren we overlastgevers met het vertoonde gedrag en stellen hen in staat dit te verbeteren.
Groepen uit elkaar halen en zwaardere beveiliging
Als een groep asielzoekers overlast veroorzaakt in of rondom een azc, kunnen we deze groep uit elkaar halen. De overlastgevende asielzoekers kunnen we naar andere opvanglocaties overplaatsen. Op locaties waar relatief veel overlast is, kunnen we zwaarder opgeleide beveiligers inzetten.
Voor overlastgevende jongeren: Perspectief Opvang Nidos
Het COA kan een alleenstaande minderjarige vreemdeling (amv) die ernstige overlast veroorzaakt in de Perspectief Opvang Nidos (PON) plaatsen. Dit gebeurt in overleg met Nidos. We doen dit als het COA geen mogelijkheden meer heeft om de jongere goed te begeleiden. Hiermee herstellen we de rust en veiligheid op de COA-locatie. In de PON krijgen jongeren intensieve begeleiding en werken zij aan hun gedrag en toekomstperspectief binnen of buiten Nederland. Er is plaats voor maximaal 12 jongeren.
Voorlichting over verslaving in azc's
De laatste jaren nam het aantal incidenten gerelateerd aan verslavingsproblematiek of middelengebruik in opvanglocaties sterk toe. Daarom zijn 6 verslavingsexperts van GezondheidsZorg Asielzoekers (GZA) van start gegaan. Zij geven het personeel van het COA en GZA advies over hoe je verslaafde asielzoekers het beste kunt begeleiden. Lees meer
Programma overlast regulier
Het COA is gestart met het Programma overlast regulier om overlast tegen te gaan. Binnen dit programma lopen 3 projecten om azc’s nog veiliger te maken.
Opvang asielzoekers uit veilige landen
De IND behandelt de asielaanvragen van asielzoekers uit veilige landen in een versnelde procedure. Ook wel 'spoor 2' genoemd. Het COA vangt deze mensen tijdens de versnelde asielprocedure versoberd en separaat op. Gaan ze in beroep? Dan verhuizen ze naar reguliere azc's.
Strafbare feiten: aangifte bij de politie
Strafbare feiten - of vermoedens daarvan - melden we altijd bij de politie. Ook stimuleren we slachtoffers om aangifte te doen. Een COA-medewerker kan geen aangifte doen namens een slachtoffer. Als hij getuige is van een incident, kan hij wel in die hoedanigheid aangifte doen. Elk azc heeft korte lijnen met de plaatselijke politie. De wijkagent is regelmatig in het azc aanwezig.
Veilige Publieke Taak: hogere strafeis
Personen met een publieke taak moeten hun werk veilig kunnen uitvoeren. Bij geweld en agressie tegen COA-medewerkers of andere medewerkers met een publieke taak verhoogt het Openbaar Ministerie de strafeis.
Incidentenregistraties
Het COA registreert alle incidenten in de azc’s. Dit zijn gebeurtenissen die de veiligheid, leefbaarheid en beheersbaarheid op een locatie raken: de huisregels overtreden, de openbare orde verstoren of een strafbaar feit plegen. Meestal gaat het om het overtreden van de huisregels, zoals de eigen woonruimte niet schoonmaken, roken op de kamer of geluidsoverlast veroorzaken.
