Wachten én willen
Latif maakt zijn eerste meters op de Nederlandse arbeidsmarkt via werkcentrum Podium24, een organisatie uit Maastricht die aandacht heeft voor mensen die extra ondersteuning nodig hebben bij het vinden van werk. In de lokale Jumbo aan de Voltastraat. Wat voor velen een ‘gewone baan’ is, betekent voor hem iets groots: structuur, zelfstandigheid, contact – en een gevoel van erbij horen.
Hij moest 6 maanden wachten voordat hij mocht werken. Toen die termijn verstreken was, stond hij meteen klaar. Klaar om mee te doen. “Ik wilde niet nog langer toekijken. Ik heb actief gemaild met Podium24 om te werken na die 6 maanden. Het leven in het asielzoekerscentrum is klein. Veel mensen raken er ontmoedigd, voelen zich depressief, verliezen hun structuur, hun motivatie. Ik wilde dat voorkomen. Dus ik ging op zoek naar werk. Via Podium24 kwam ik in contact met de Jumbo aan de Voltastraat. Dat veranderde alles. ” COA werkt samen met Podium24 in de pilot ‘asielzoekers sneller aan het werk’ via de Meedoenbalie op de azc-locatie.
De eerste dag
De eerste werkdag was spannend. De taal. Een ander systeem. Nieuwe collega’s. Maar vanaf het begin werd hij hartelijk ontvangen. “Ik werk op de versafdeling, bij de broodjes, en ik help klanten in de supermarkt. Daardoor leer ik Nederlandse productnamen. Ik stel mezelf iedere dag als doel om iets nieuws te leren en me verder te ontwikkelen. Soms word ik bij de kassa gevraagd. Dat vind ik het leukste aan deze baan: de afwisseling, want dan kan ik écht contact maken met Nederlandse mensen.”
De dagen vliegen voorbij. “Ik ben druk bezig, ik leer elke dag iets. Aan het eind van mijn shift voel ik me voldaan. Het is misschien een kleine baan, maar voor mij is het groot. Werken helpt me om mezelf weer een normaal persoon te voelen, ik voel me weer levend.”
Werk als wederkerigheid
Voor Latif is werken veel meer dan inkomen. Het is zelfstandigheid, eigenwaarde, toekomst. “Ik betaal nu belasting net als alle Nederlanders en betaal een financiële bijdrage voor de opvangkosten. Ik voel me verantwoordelijk. Ik ben niet hier om alleen te ontvangen – ik wil bijdragen.”
Zijn werkgever, filiaalmanager Robin, herkent zijn toewijding: “Vanaf het eerste gesprek voelde ik: deze jongen wíl. Hij sprak al redelijk goed Nederlands, was enthousiast, leergierig, vriendelijk. Dat is het allerbelangrijkste. Dan maakt afkomst of status echt niets uit. Ik heb hier nog 4 jonge mensen uit het azc in dienst. En ze zijn allemaal gemotiveerd, willen graag werken.”
Volgens Robin brengt het werken met asielzoekers juist meerwaarde: “Latif kijkt anders naar dingen. Hij stelt vragen waar wij niet bij stilstaan. Dat maakt ons team scherper. En eerlijk is eerlijk: in deze krappe arbeidsmarkt is het gewoon fijn als iemand z’n handen uit de mouwen wil steken, enthousiasme brengt én wil leren.”
Kansen geven, is kansen krijgen
Werkgevers kunnen soms terughoudend zijn om asielzoekers in dienst te nemen vanwege taalbarrières of onzekerheid over de verblijfsstatus. Robin begrijpt die aarzeling, maar zegt: “Kijk verder dan het stempel ‘asielzoeker’. Kijk naar de mens. Iemand die zijn thuis moest achterlaten, zijn vaak mensen met veerkracht, met potentieel. Ik vind dat je iedereen een kans moet geven.”
En dat potentieel is zichtbaar. Latif spreekt inmiddels behoorlijk goed Nederlands – “supermarkt-Nederlands” zoals hij het zelf noemt. “Toen klanten me voor het eerst iets vroegen in dialect, begreep ik ze eerst niet. Dus als ik een woord even niet weet, vraag ik het aan mijn manager. Dat is ook leren. Inmiddels versta ik ook het Limburgse dialect redelijk.”
Robin vertelt dat ze al met internationale studenten werkten. “En een tewerkstellingsvergunning (TWV) voor hen is niet anders dan voor asielzoekers. Het is een invulformulier van 5 minuten. Officieel duurt een aanvraag 5 weken, maar meestal heb ik binnen 3-4 werkdagen reactie. De eerste keer dat ik voor een asielzoeker een arbeidsovereenkomst moest opstellen, heeft Podium24 mij geholpen. En het COA helpt de asielzoekers om het contract uit te leggen, indien nodig.”
Stap voor stap
Toekomstplannen maken is nog lastig in zijn situatie, vertelt Latif. Zolang de asielprocedure loopt, is er weinig zekerheid. Dat weerhoudt Latif er niet van om stappen te zetten. “Mijn droom is om verder te studeren, weer iets met marketing te doen. Ik volg nu online cursussen van bijvoorbeeld de internationale hoofdredacteur van Vogue over creatieve marketing. Ik probeer stap voor stap vooruit te gaan. Ik leer nu van dit werk ook salesgerichte vaardigheden: klantgerichtheid, samenwerken, flexibiliteit. Ik zie dit als een stage voor mijn echte werk in de marketing.”
Robin ziet hoe werk Latif helpt groeien: “Je ziet iemand opbloeien. Hij heeft meer zelfvertrouwen. Dat raakt me echt. En het bewijst: je hoeft geen groot gebaar te maken om iemands leven te veranderen. Gewoon iemand de kans geven om te beginnen, dat is genoeg.”
Oproep aan andere werkgevers
Voor Robin is het helder: meer bedrijven zouden deze stap moeten zetten. “Er is krapte op de arbeidsmarkt. Tegelijk zijn er zoveel mensen die willen werken, maar geen kans krijgen. Dat is zonde. Geef iemand een aantal maanden, investeer een beetje tijd en aandacht – en je krijgt er vaak een trouwe, dankbare medewerker voor terug.”
En voor wie twijfelt?
Robin: “Denk niet in risico’s, maar in mogelijkheden. En besef: je kunt echt verschil maken – voor iemand die alles is kwijtgeraakt. En voor het versterken van je eigen team: met gemotiveerde mensen.”
“Ik werk hier, dus ik hoor erbij,” zegt Latif. Zijn ogen lichten op. “Dat is wat werk doet. Het geeft me hoop. Ik voel me mens. Ik draag bij. Ik betaal belasting. Dat maakt me trots,” zegt Latif. Zijn werkgever ziet het ook: “Zijn blije energie is aanstekelijk.” Latif ziet ook de voordelen van zijn achtergrond: “Door wat ik tijdens het vluchten heb meegemaakt, ben ik flexibeler geworden en heb ik een bepaalde alertheid gekregen.”
Als organisatie draagt deze lokale Jumbo niet alleen bij aan het oplossen van personeelstekorten, maar ook aan iets groters: inclusie en maatschappelijke impact. Zoals filiaalmanager Robin zegt: “Een kans geven, is zelden een risico. Het is een investering – in mensen én in de samenleving.”