Voor de medewerkers in Ter Apel is het niet vol te houden om onder deze omstandigheden het werk te blijven doen. COA-medewerkers in het hele land leven met hen mee en ervaren zelf ook dat ze soms over grenzen heen gaan. Dat geldt ook voor de bewoners van wie velen van de ene crisisnoodopvang naar de andere gaan of langere tijd in evenementenhallen moeten verblijven met onder andere een gebrek aan privacy en minimale voorzieningen.
Maatregelen kabinet
Afgelopen woensdag 20 juli spraken de verantwoordelijke ministers over mogelijke oplossingen. Daar kwam een aantal maatregelen uit, die de komende periode verkend gaan worden:
- De inzet van 3 cruiseschepen.
- Het COA kan leegstaande hotels of kantoren sneller als opvang inzetten door de inzet van RO-instrumentarium door het Rijk.
- Defensie gaat eigen locaties identificeren voor opvang.
- Opvangplekken voor Oekraïense vluchtelingen worden slimmer gebruikt, waardoor ruimte ontstaat voor reguleire asielzoekers.
Bestuursvoorzitter van het COA, Milo Schoenmaker: "Het is goed dat het kabinet andere oplossingen verkent, als ze maar op zeer korte termijn effect hebben. Het is echt zeer noodzakelijk een doorbraak te forceren. Wat mij betreft staat niet alleen het kabinet daarvoor aan de lat, maar elke overheidsbestuurder die mogelijkheden ziet bij te dragen aan een oplossing. Bovendien moet vandaag begonnen worden aan de middellange termijn om te voorkomen dat we in het najaar in dezelfde situatie zitten als vandaag.”
Er gebeurt al heel veel
Samen met de gemeenten heeft het COA sinds de zomer van 2021 ongeveer 25.000 plekken gerealiseerd. Een hele prestatie, al is het zo dat een groot deel van korte duur is en soms van slechtere kwaliteit dan gewenst. Op 17 juni is de nationale crisisstructuur in werking gesteld. Sindsdien zijn er verschillende maatregelen in gang gezet, die hopelijk snel tot significante resultaten gaan leiden.
Zo zetten gemeenten zich in om 7.500 statushouders, die al langer dan 3 maanden wachten op een woning, versneld een plek te geven in woonruimte of tijdelijke woonlocaties. Dit loopt helaas nog niet hard genoeg, dus hier is een extra inspanning nodig. Een andere maatregel is dat de veiligheidsregio’s hebben toegezegd om per regio 225 extra opvangplekken te regelen. In totaal 5.625 plekken tot 1 oktober. Daar zijn er nu ruim 3.000 van gerealiseerd.
Lange termijnmaatregelen
Na 1 oktober moeten er structurele oplossingen komen. Het COA juicht dit toe en wil ook heel graag van de crisisnoodopvang af. “Maar hiervoor zijn wel veel nieuwe opvanglocaties nodig. We zijn op veel plekken met gemeenten in gesprek en hopen dat dit leidt tot nieuwe opvanglocaties. De ervaring met de krappe personeels- en bouwmarkt leert dat we vandaag akkoord moeten krijgen voor een locatie als we daar in het najaar mensen op willen vangen,” aldus Schoenmaker.
Het COA pleit al geruime tijd voor stabiele meerjarige opvanglocaties voor langere tijd, onder andere door aandacht hiervoor te vragen bij het tot stand komen van het coalitieakkoord. Op- en afschalen op basis van de asielinstroom kan in deze opzet plaatsvinden op de bestaande locaties, zodat andere doelgroepen er gebruik van kunnen maken zodra de bezetting daalt. Zo ontstaat stabiliteit en rust in de opvang van asielzoekers, voor onze bewoners en voor onze samenwerkingspartners zoals gemeenten.