Wat gaat er veranderen?
De grootste verandering met de Spreidingswet is dat gemeenten een wettelijke taak hebben in het opvangen van asielzoekers. Dat gebeurde tot de komst van de wet op basis van vrijwilligheid met een groot tekort aan opvangplekken als gevolg. Voorlopig is noodopvang nog nodig, maar dat gaat op langere termijn veranderen. Het COA krijgt een taak aan de Provinciale Regietafels om samen met provincies tot provinciale opvangplannen te komen. Met gemeenten gaan we aan de slag om meer opvanglocaties te realiseren. Dat kan ook kleinschalig en/of geëxploiteerd door gemeenten zelf want dat maakt de wet nu mogelijk.
Hoe werkt de Spreidingswet?
De komende 2 jaar zijn er naar verwachting 96.000 opvangplekken nodig. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft de provinciale opgave en de indicatieve verdeling per gemeente bekendgemaakt. De verdeling van opvangplekken gebeurt op basis van het aantal inwoners en hoe welvarend een gemeente is. Benieuwd hoe het COA tot een prognose van de benodigde opvangplekken komt? Klik hier.
Vóór 1 november dienen de commissarissen van de Koning hun provinciale plannen in. Dan wordt de balans opgemaakt. Hoeveel aanbod is er en zijn er genoeg plekken voor alleenreizende jongeren en bijzondere opvang? Uiteindelijk neemt de staatsecretaris uiterlijk 31 december 2024 het verdeelbesluit op basis van de ingediende plannen. In het uiterste geval kunnen gemeenten via dit verdeelbesluit gedwongen worden plekken te realiseren. Gemeenten die voor 1 november locaties voor meer dan 100 personen en voor langer dan 5 jaar melden, krijgen een bonus. Gemeenten kunnen binnen een provincie onderling afspraken maken over de verdeling, bijvoorbeeld de ene gemeente biedt meer huizen aan statushouders aan en de andere vangt meer asielzoekers op.
Stand van zaken
Nog niet alle regelgeving is klaar, dus het is nog niet helemaal duidelijk hoe de wet op onderdelen werkt. Voor het COA is het van belang om snel inzicht te krijgen op wat exploitatie door derden precies betekent. Hoe ziet het kwaliteitskader eruit en hoe werkt bijvoorbeeld het toezicht hierop?