De ouders van woonbegeleider amv Mariana (36) vluchtten in 1991 vanuit Angola naar Nederland. Zij wilden een betere toekomst voor hun twee dochters. Mariana verbleef nog maar net in een azc in Limburg, toen zij tijdens het spelen met een ander kind brandwonden opliep. “We speelden buiten en dat meisje ging speelgoed halen. Ze kwam terug met een aansteker en een stuk brandend papier dat zij naar mij toe gooide. Mijn kleding vatte vlam.”
Voor de helft verbrand
Daarna volgde een moeilijke tijd. “Ik was voor bijna de helft verbrand. We werden overgeplaatst naar een azc in de buurt van Beverwijk, voor behandelingen in het brandwondencentrum. Ik verloor twee vingers en belandde in een rolstoel. Ik moest opnieuw leren lopen en om de paar jaar operaties ondergaan. We waren net in Nederland dus wij spraken de taal niet. Mijn ouders hadden het zwaar. Ze vroegen zich af of ze er wel goed aan hadden gedaan naar Europa te komen. Ze hadden spijt.”
Twee opleidingen
Het gezin blijft daarna in Noord-Holland wonen, waar Mariana opgroeit. Ze herstelt, al heeft zij tot de dag van vandaag over 45 procent van haar lichaam littekens van de brandwonden. Ondanks enkele beperkingen daardoor, functioneert zij goed.
Ook haar ouders vinden hun weg; haar vader wordt heftruck- en vrachtwagenchauffeur. Mariana volgt twee opleidingen: Mode & Techniek en Social Work. Ze wordt jongerenbegeleider. Maar na een flink aantal jaar in Amsterdam te hebben gewerkt als begeleider van ‘overwegend witte’ jongeren, aldus Mariana, merkt ze dat ze liever in een multiculturele setting werkt waarin ze een afspiegeling van de maatschappij ziet.
-
© Ger Loeffen
Terug naar Limburg
“Ik ben een beetje gaan kijken wat ik kon gaan doen. Ik was ondertussen weer naar Limburg verhuisd vanwege de liefde en kwam een vacature tegen bij het COA. Ik dacht: dit ben ik! Alles viel op zijn plek. Ik was mij er toen nog niet eens van bewust dat ik in 1991 zelf in een azc in Limburg aan mijn leven in Nederland was begonnen.” In 2019 startte zij als mentor van alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv) bij het COA in een azc in Echt. Op dit moment is ze woonbegeleider amv in azc Gilze.
Jaknikken
“Of ik bewoners van het azc beter begrijp? Dat denk ik wel. Door mijn achtergrond weet ik wat het betekent als je uit een land met problemen vlucht.” Ook begrijpt Mariana bepaalde gewoontes in een cultuur. “Bijvoorbeeld jaknikken, maar het niet snappen. Dat zit in een cultuur, het is schaamte. Mensen willen niet tot last zijn. Ik heb het bij mijn eigen moeder gezien. Ik kan collega’s uitleggen waar dat vandaan komt.”
Je verraadt iemand niet
De training Cultuursensitief Werken vond zij dan ook waardevol. “Er kwamen veel praktijkverhalen aan bod. Er kan met bewoners gemakkelijk miscommunicatie ontstaan, terwijl het niet slecht bedoeld is. Verklikken bijvoorbeeld; dat doe je in veel culturen niet. Je verraadt iemand niet. Onderlinge problemen los je op, die ga je niet aan de leiding vertellen. Ook al maakt iemand een fout, je blijft respect voor diegene houden. Zelf sprak ik in het begin oudere collega’s aan met ’u’. Ik moest eraan wennen dat ik ‘je’ kon zeggen.”
Kijk naar het individu
Mariana ziet dat veel mensen in de maatschappij bang zijn voor het onbekende en zij zou willen dat zij zich openstellen. “Elk persoon is uniek en heeft een eigen verhaal. Kijk naar het individu, naar wie die is in plaats van dat je groepen mensen over één kam scheert. Het is heel makkelijk om te zeggen: het is vol hier, ga maar weg. Maar stel dat hier oorlog uitbreekt, dan wil je ook worden opgevangen. Geef iemand een kans en probeer te kijken naar de mooie kanten van een cultuur en daarvan te leren.”