Het COA brengt de derde Stand van de Uitvoering uit. Daarin staan de belangrijkste knelpunten uit de dagelijkse praktijk van de asielopvang en oplossingsrichtingen voor verbetering. Met stip op 1 staat de oproep tot een stabiel opvanglandschap. De nieuwste Stand van de Uitvoering is vandaag aan de Tweede Kamer aangeboden
Basisvoorraad reguliere, langjarige opvang
Stabiele opvang betekent een basisvoorraad aan reguliere, langjarige plekken en minder afhankelijkheid van noodopvang. Instabiele opvang wordt door het COA gezien als de ‘moeder’ van de knelpunten. Bijna alle knelpunten uit de opvang en begeleiding, ook in de Stand van de Uitvoering beschreven, zijn daaraan gerelateerd.
De tijdelijke aard van noodopvang zorgt namelijk jaarlijks voor het opbouwen en weer afbreken van duizenden opvangplekken, met als gevolg veel verhuizingen van onze bewoners. Vaak halsoverkop, soms meerdere keren per jaar. Dit heeft grote gevolgen: kinderen moeten telkens van school wisselen, bewoners komen achteraan op wachtlijsten voor zorg en opgebouwde sociale contacten en dagbesteding vallen weg. Bewoners die net een betaalde baan hebben gevonden, moeten die weer opgeven en alleenreizende kinderen en jongeren krijgen geen optimale begeleiding.
Minder geld, anders organiseren
Bestuurder Joeri Kapteijns: “Stabiliteit en rust in de opvang zijn cruciaal voor bewoners, medewerkers en gemeenten. Om dat voor elkaar te krijgen, is naast de Spreidingswet een degelijke financiering nodig. We willen niet méér geld, maar minder geld besteden aan asielopvang. En dat kan ook als we het anders organiseren. Met een financiering die meerjarige afspraken en een stabiele basisvoorraad aan opvangplekken verzekert. Dat zorgt voor stabiliteit. Als deze plekken niet nodig zijn voor asielopvang, kunnen andere woningzoekenden er gebruik van maken. Daar heeft iedereen wat aan..”
Stabiele financiering opnemen in Rijksbegroting
Ondanks eerdere financiële afspraken met het vorige kabinet, is stabiele financiering nog niet opgenomen in de Rijksbegroting. Hierdoor is het voor het COA momenteel erg moeilijk om meerjarige afspraken met gemeenten te maken en een basisvoorraad opvangplekken aan te houden. Met als gevolg dat we afhankelijk blijven van noodopvang, die het COA steeds moet sluiten bij een afname van het aantal asielzoekers en opnieuw moet opbouwen wanneer dat aantal weer toeneemt. Om de wettelijke taak van het COA goed te kunnen blijven uitvoeren, is het noodzakelijk dat de stabiele financiering in de volgende begroting is opgenomen.
Stand van de Uitvoering
In de uitvoering ontstaan knelpunten. Bijvoorbeeld als wetgeving knelt of beleid anders uitpakt dan bedoeld. In de Stand van de Uitvoering laten we die knelpunten zien, maar benoemen we ook de kansen en waar we samen kunnen bouwen aan oplossingen. Deze Stand is dan ook niet alleen een terugblik, maar ook een uitnodiging tot samenwerking aan een uitvoerbaar, rechtvaardig en toekomstgericht systeem van opvang. Het COA heeft inmiddels twee Standen opgesteld over het jaar 2022 en 2023. Deze Stand over 2024 is de derde Stand van de Uitvoering.